Sinterklaasje en de zeven dwergen

Kunnen we het discriminerende sinterklazisme door een wintersprookje vervangen?

Vergeetpiet, huispiet, zeurpiet. Luisterpiet. Pietje Paniek. Op het Sinterklaasjournaal spelen ze hun rol met verve, geschminkt of niet. Televisie voor kinderen heeft altijd iets met opvoeding te maken, dus ook hier is een poging gedaan tot een moraal verstopt (nou ja) achter de overdreven eigenschappen: het maakt niet uit wie je bent, ook al ben je vergeetachtig (Vergeetpiet) of schrik je snel (Pietje Paniek) of heb je veel te klagen (Zeurpiet), toch speel je een leuke, persoonlijke rol in dit ongenuanceerde winterverhaal waar we onze gekleurde medemens al honderden jaren onnodig mee kwetsen.

Ik zeg niet voor niets poging want de overdreven stereotypering ligt stiekempjes gewoon in het verlengde van de karikaturale weergave van de pietenfiguur. Tja, van een echte verbetering of emancipatoire ontwikkeling is geen sprake. Stom, ik dacht dat ik begreep waar ze met de typetjes op uit waren. Bijvoorbeeld, een huilende meisjespiet gespeeld door een blanke actrice, zwart geschminkt, met heimwee naar haar Spaanse moeder. Onlogisch, ongeloofwaardig.

Kinderen verdienen een beter verhaal, zeker in de winter.

En nu we toch bezig zijn met het moreel sleutelen aan foute tradities, waarom ook niet aan de slag met de andere symbolen? Want wat is dat voor een kinderfeest rond een blanke bebaarde bisschop die kinderen toespreekt uit een groot boek vol strafbare feiten? Wordt het geen tijd om een stevige sociaal-culturele analyse los te laten op een uit de hand gelopen winterverhaal? Er is kennelijk behoefte aan een grote mythe in de winter, vol geheimen, gedrenkt in een paradoxaal soepje van duisternis en licht. Maar is het mogelijk, om er op te variëren zonder links en rechts of rake klappen uit de delen aan minderheden?

Weet je, de pietjes op het sinterklaasjournaal doen me ergens aan denken: de zeven dwergen, ja, die uit het sprookje Sneeuwwitje, beetje Westers, en we kennen allemaal vooral de Disneyversie. Misschien is dat juist wel leuk.

Ik doe even een gooi, stel dat we de pieten vervangen door de dwergen? De eigenschappen zijn net zo stereotiep, van de zeven is er eentje altijd moe. Dopey is de naam, ja. Hij slaapwandelt, struikelt over de drempel, valt lullig om, zorgt voor een lach als het verhaal te serieus wordt, typische Disneyhumor, alles tijdig wegpoetsen voordat het te erg wordt! Een ander dwergje, Grumpy, kijkt altijd chagrijnig en snauwt af wie voor zijn voeten loopt maar achter dat akelige humeur zit een gouden hart verborgen. De dwergen maken grapjes over elkaar, laten elkaar struikelen, trekken aan de punt van elkaars lange muts. Clowntjes zijn het, kleine helpers, een kruising tussen een kind voor wie het verhaal in eerste instantie als opvoedkundig middel bedoeld is, en een, ja, daar gaan we weer, een onvolwassen wezen die buiten de wetten van de volwassenen staat waardoor hij ze niet altijd snapt. Yep. Hetzelfde probleem in een ander jasje. Nu zijn de kleine mensen de klos. Het is geen klusje die je even klaart op een mistige vijfdecemberochtend. Bovendien laat ik allerlei factoren die belangrijk zijn voor het herscheppen van een moreel verantwoord sprookje gewoon liggen. Of denk je dat een kind echt gelooft in het bestaan van een prinsesje, met een sneeuwblanke huid, ravenzwart haar en bloedrode lippen? Maar was het niet de slaapkop die struikelde en ervoor zorgde dat het stukje appel in Sneeuwwitjes keel losschoot zodat ze weer kon ademhalen? Hm, zit ook wel wat in…

Wordt vervolgd.