Pausin Johanna

22 april 2025

Jaren terug zag ik in de Brakke Grond een monoloog over de enige vrouw die paus was, de pausin Johanna.

Een mythe, een hoopvol verhaal. ‘Onze’ paus is net gestorven. Ik geloof dat de hoop vandaag meer ligt in aanvaarden. Dat we misschien blij mogen zijn met wat een Paus Franciscus voor elkaar kreeg. Het is weinig maar meer dan niets. Machtsmisbruik door zijn collega’s heeft hij opengebroken, zegt men. Een kardinaal uit zijn ambt ontzet. Ik denk aan de film Spotlight over de misbruikzaak in Boston, ik meen dat honderden kinderen het slachtoffer waren. Van een celibaat dat tot verlangens leidt naar kwetsbaren. Van een dogma dat zegt dat mannen niet van mannen mogen houden. Dit verklaart niet alles, je zou het van geval tot geval moeten bekijken.

Dat iemand sterft, is triest. Misschien. De man was oud en ziek. Ik zeg tegen mijn man dat ik niet weet wat ik moet vinden. Van de paus, zeg ik. Hij had meer kunnen doen. Ik vind het fijn om te lezen dat hij geen ijdele paus was. Of een gretige, hij nam genoegen met een klein huis. Hij wilde niet in het sjieke pauselijk verblijf wonen. Maar hij had meer kunnen doen. Moeilijk. In een geloofsinstituut gevangen, moet je meebuigen met de winden, oude stormen gaan nooit liggen.

Een omgekeerde wereld voorstellen, vrouwen in alle hoge posities, nu en dan een man. De vrouw die Trump aansprak op zijn onmenselijkheid, zelf een vrouw die van vrouwen hield, een fervent voorstander en verdediger van de transgemeenschap. Haar optreden werd door hem achteraf met een sneer afgedaan, het was geen goede toespraak.

Hier de door mijn Word co-pilot gegeneerde versie:

Maar het zette me aan het denken over de wereld waarin we leven en de veranderingen die nog steeds nodig zijn. De strijd voor gelijkheid, rechtvaardigheid en de afbraak van rigide dogma’s blijft urgent. Ik vraag me af hoe anders de wereld zou zijn als mensen als Pausin Johanna echt hadden bestaan. Wat als haar waarheid niet alleen een mythe was, maar een werkelijkheid die een precedent had geschapen voor vrouwelijke leiderschap in de hoogste regionen van de kerk?

De kracht van verhalen, zelfs mythische, ligt in hun vermogen om ons te inspireren, ons te laten dromen van een betere toekomst. Misschien moeten we niet wachten op een wonder, maar zelf de verandering belichamen die we willen zien. In onze dagelijkse handelingen, in onze interacties met anderen, kunnen we ruimte creëren voor acceptatie en begrip.

Zo denk ik terug aan die avond in de Brakke Grond, en hoe die monoloog over een vrouwelijke paus mij niet alleen raakte, maar ook een vonk van hoop ontketende. Het is een herinnering aan het potentieel dat schuilt in elke handeling van verzet, in elk woord van steun, en in elke stap richting een inclusievere wereld.