Blonde zomergasten, brunette gastvrouw

Makkelijk voor de critici om de slotaflevering van zomergasten van gister af te kraken. Ik zit er ook elke week klaar voor, Mac op schoot, tv aan, en vooral het eerste uur is het prijsschieten. Vond ik de insteek dat kunst het antwoord is op al het kwaad, min of meer door de blonde zomergast aangedragen, heel tof; toen ze een onnauwkeurige duiding gaf van het Amerikaanse verkiezingssysteem, en bovendien toegaf niet aan gender dinges te doen maar zich wel gretig door de brunette gastvrouw liet binnen hengelen als mogelijk redactielid voor een bekend televisieprogramma, begon ik weg te zappen. Ik heb in dat zap vaccuum hartbrekende fragmenten gezien van een andere en veel beroemdere blonde vrouw, Lady Di. Haar meisjesstem en die ‘konijn in de koplamp’ ogen, de gelispelde bekentenissen dat ze vanaf de eerste dag van haar huwelijk met de prins vermoedde dat hij niet zo op haar was als zij op hem, met alle verschrikkelijke gevolgen van dien, deed me ’s avonds in mijn zomerbed nog een beetje natrillen.

Nee, ik wil geen kraker of roeper zijn als velen op het web als een bekend persoon en liefst een vrouw wat onhandig uit de hoek komt. Ik wil ook niet zeiken over de mediacultuur in Nederland waar op televisie dealtjes worden gesloten. Want dit was niets vergeleken met de brutale manier waarop de doordraaiende wereld zijn gasten terplekke vraagt om terug te komen en hardop denkend een nieuw formatje voor een item verzint. Het was gewoon niet chic van de brunette gastvrouw maar het woord chic is sowieso op het hele zomergastengedoe allang niet meer van toepassing. Wij zelf, de luisteraars, zijn ook niet chic, wanneer we de hele zondagavond (sociaal mediale gereedschapskist op schoot) losgaan. Ofschoon ik de werkethos van de blonde zomergast, ‘strijdbaar de boze wereld tegemoet treden en niet binnenblijven’, toejuich, wil ik even opmerken dat de beweging naar binnen geen verkeerde is. Zeker als je met je vurige vechtlust maatschappelijke wantoestanden aan de kaak te wil stellen omdat je er zelf zo’n behoefte aan hebt. Dat is niet genoeg. Kunst is meer dan therapeutisch krabben aan eigen ballen of waar je dan ook je onvrede met de wereld op af wil reageren.

Kunst kan iets van en voor ‘met zijn allen zijn’ zoals blonde zomergast in haar eerste fragment aantoonde, maar voor veel kunstenaars is het iets anders: een kluizenaarsachtig binnenblijven en na jaren pas naar buiten komen met iets onbegrijpelijks en geks, een raar ding dat dwars tegen alle conventie ingaat. Dat heb ik geloof ik liever.